Το Kelly Criterion είναι γνωστή ως μια από τις πιο σύνθετες και πολύπλοκες στρατηγικές στοιχήματος που κυκλοφορούν, όμως είναι και αυτή που προσδίδει περισσότερο πρεστίζ σε αυτόν που την χρησιμοποιεί. Ο Τζον Λάρι Κέλι Τζούνιορ, ο πνευματικός πατέρας του συγκεκριμένου αλγόριθμου, είναι μια μυθική φιγούρα στον κόσμο όχι του στοιχήματος, αλλά των επιχειρήσεων. Γεννημένος στο Τέξας από φτωχή οικογένεια, υπηρέτησε ως πιλότος στο αμερικάνικο ναυτικό στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, πήρε πτυχίο φυσικής το 1953 και έγινε ο πρώτος προγραμματιστής που κατασκεύασε ψηφιακή ομιλία σε ηλεκτρονικό υπολογιστή ΙΒΜ ήδη από το 1962.
Ο αλγόριθμός του, που ονομάστηκε διεθνώς «Κριτήριο Κέλι», δεν χρησιμοποιείται μόνο στο στοίχημα, αλλά κυρίως στο χρηματιστήριο και τα παιχνίδια του καζίνο (ειδικά το blackjack). Λέγεται ότι πασίγνωστοι μεγιστάνες των οικονομικών, όπως ο Warren Buffet, χρησιμοποιούν αυτή την τακτική για να καθορίσουν πόσα ακριβώς θα επενδύσουν σε κάθε μετοχή ή επιχείρησή τους. Παρ’ όλα αυτά η ιστορία λέει ότι ο ίδιος ο Κέλι, πέθανε ξαφνικά στα 41 του χρόνια από εγκεφαλικό το 1965, ενώ ποτέ δεν χρησιμοποίησε την τακτική του για να βγάλει χρήματα. Επιπλέον, η τακτική αυτή δεν χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά στο ποδόσφαιρο αλλά στον ιππόδρομο!
Kelly Criterion Betting System
Η λογική του Κέλι είναι να αξιοποιήσει το Value Bet. Τη διαφορά, δηλαδή, μεταξύ των πιθανοτήτων που θεωρούμε εμείς ότι υπάρχουν στην επιβεβαίωση μιας επιλογής με αυτές του Bookmaker, όπως συνοψίζονται στην απόδοση που δίνει. Όσο μεγαλύτερη είναι η διαφορά, τόσο μεγαλύτερη και η αξία της επιλογής, γι’ αυτό ο αλγόριθμος που χρησιμοποιεί το Kelly Criterion μας προτρέπει να ποντάρουμε μεγαλύτερο ποσοστό από το κεφάλαιό μας.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι που αποτυπώνουν τον αλγόριθμο του Kelly Criterion. Αρκετοί όμως παίκτες αποφεύγουν την ενασχόληση με το σύστημα καθώς υπάρχουν πολλά βιβλία με επεξήγηση πιθανοτήτων, που προτείνουν τους πιο πολύπλοκους τύπους. Παρακάτω θα περιγράψουμε τον τύπο του Kelly Criterion.
Μαθηματικός Τύπος του Kelly Criterion
F= [Px(P-Q)]/B
Όλα αυτά μπορεί με μια πρώτη ματιά να φαίνονται άγνωστα και να προκαλούν «πονοκέφαλο» σε αυτούς που δεν ασχολούνται με τα μαθηματικά. Ωστόσο, θα εξηγήσουμε βήμα – βήμα την λογική αυτού του τύπου για να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Κατ’ αρχάς ας ξεκινήσουμε με τον προσδιορισμό των μεταβλητών:
F = το ποσοστό του κεφαλαίου μας που πρέπει να χρησιμοποιηθεί στο συγκεκριμένο σύστημα.
P = Το ποσοστό επιβεβαίωσης της επιλογής σύμφωνα με το προσωπικό μας στοιχηματικό διάβασμα.
Q = H πιθανότητα λανθασμένης επιλογής (δηλαδή ο αριθμός που περισσεύει από τις πιθανότητες της επιλογής μας μέχρι να φτάσει το 100%).
Β = Η απόδοση στοιχήματος που προσφέρουν οι στοιχηματικές εταιρείες στην επιλογή μας.
Παράδειγμα
Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι έχετε ένα στοίχημα over/under και βρίσκετε το over σε απόδοση 2,00. Δηλαδή σύμφωνα με την άποψη του bookmaker (για να γίνει πιο κατανοητό το παράδειγμα έχει αφαιρεθεί η γκανιότα) έχει ακριβώς 50% πιθανότητες να επιβεβαιωθεί. Σύμφωνα, όμως, με τη δική σας μελέτη, οι πιθανότητες επιβεβαίωσης του over 2.5 είναι παραπάνω, π.χ. 55%. Τότε, λοιπόν, ακολουθείτε τον τύπο:
2,00 Χ(55%-45%)/2,00=10%
Αυτό σημαίνει ότι σ’ αυτό το στοίχημα οφείλετε να τοποθετήσετε το 10% του διαθέσιμου κεφαλαίου σας.
Με λίγα λόγια
Αν ψάχνετε, μια ισοπαλία με απόδοση 3,00 έχετε σαν δεδομένο ότι ο Μπουκ θεωρεί τις πιθανότητες εμφάνισης του «Χ» ως 33,3%, οπότε πρέπει από τη δική σας μελέτη να προκύψει ποσοστό ίσο με 34% ή μεγαλύτερο, για να σας δώσει ο συγκεκριμένος τύπος ποσοστό πονταρίσματος επί του κεφαλαίου σας. Αντίστοιχα στην απόδοση φαβορί 1,50 (πιθανότητες σύμφωνα με τον Book 66,6%) πρέπει οι δικές σας πιθανότητες να είναι παραπάνω από 67%.
Οι παραλλαγές του Kelly Criterion
Δεν είναι πολλές οι παραλλαγές του Kelly Criterion που θα συναντήσει κάποιος παίκτης στο στοίχημα. Στην πραγματικότητα είναι δύο και στην ουσία έχουν να κάνουν με τα ποσοστά που είναι διατεθειμένος να ποντάρει κάποιος σε κάθε στοίχημα.
Το Half Kelly και Quarter Kelly
Η πρακτική εφαρμογή του Kelly Criterion στο στοίχημα ποδοσφαίρου, οδήγησε κάποιους παίκτες σε ορισμένες παρεμβάσεις που δεν περιέχονται στον τύπο. Αυτές οι παρεμβάσεις είναι γνωστές ως «half Kelly» ή «quarter Kelly» και ουσιαστικά προτρέπουν τον παίκτη να ποντάρει στο μισό ή στο ένα τέταρτο του ποσοστού που προκύπτει από τον τύπο. Στο παραπάνω παράδειγμα αντί ο παίκτης να ποντάρει το 10% του κεφαλαίου του, με το «half Kelly» θα πόνταρε το 5% και με το «quarter Kelly» το 2,5%.
Αξίζει να επιλέξει κάποιος τις δύο αυτές στρατηγικές;
Αυτός ο τρόπος θεωρείται αρκετά πιο αμυντικός, αφού εξ ορισμού ψαλιδίζει το ποσοστό που προτείνει ο αλγόριθμος του Kelly Criterion, αλλά συνιστάται σε παίκτες που επιθυμούν να δοκιμάσουν για να διαπιστώσουν αν τους ταιριάζει αυτή η τακτική διαχείρισης κεφαλαίου. Τα κέρδη τους θα είναι πολύ λιγότερα από τα κανονικά, αλλά και οι ζημιές στα χρήματά τους πολύ πιο περιορισμένες.
Αυτό που συμβαίνει συνήθως, για κάποιον που δοκιμάζει πρώτη φορά να ορίσει δικές του πιθανότητες επιβεβαίωσης μιας επιλογής, το πιο πιθανό είναι να κάνει λάθος περισσότερες φορές παρά να προβλέπει σωστά. Συνεπώς ο πρώτος του στόχος πρέπει να είναι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διασφάλιση των χρημάτων του.
Kelly Criterion: Πλεονεκτήματα
➥ Απευθύνεται στους λάτρεις των Value Bet. Ένας παίκτης που έχει την ικανότητα να εντοπίζει συστηματικά στοιχήματα αξίας, μέσω του «Κριτηρίου Κέλι» θα μπορεί να αποκομίζει σημαντικά κέρδη μακροχρόνια.
➥ Σε αντίθεση με τα συστήματα αρνητικής προόδου, στο Kelly Criterion το ρίσκο ορίζεται ανάλογα χωρίς να απαιτείται μια ακολουθία πονταρισμάτων ή μοτίβο που μπορεί να οδηγήσει σε τεράστια πονταρίσματα (πχ όπως συμβαίνει με το Fibonacci και το Martingale) Στην περίπτωση του Kelly, ποντάρεις πολλά και κερδίζεις πολλά, ποντάρεις λίγα και κερδίζεις λίγα, ενώ το ίδιο συμβαίνει και στις απώλειες.
Kelly Criterion: Μειονεκτήματα
➥ Δεν είναι εύκολη υπόθεση ο εντοπισμός των Value Bet και λίγοι είναι αυτοί που έχουν την ικανότητα και την εμπειρία να τα εντοπίζουν συχνά. Συνεπώς είναι πολύ εύκολο ο παίκτης να βρεθεί σε σημείο με αρκετές χρηματικές απώλειες από χαμένα πονταρίσματα.
➥ Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες στρατηγικές που ο παίκτης ακολουθεί ένα συγκεκριμένο σύστημα πονταρισμάτων σε αποδόσεις χωρίς να υπολογίζει στατιστικές, αγωνιστικές καταστάσεις ομάδων κλπ, εδώ χρειάζεται διάβασμα και καλή γνώση των πρωταθλημάτων και των γεγονότων που πρόκειται να στοιχηματίσει.
Kelly Criterion: Επίλογος
Το «Kelly Criterion» είναι γνωστό και διαδεδομένο στον κύκλο των έμπειρων παικτών και επαγγελματιών του στοιχήματος, δεδομένου ότι τοποθετεί τον ίδιο τον παίκτη στο επίκεντρο του παιχνιδιού. Η μεταβλητή-κλειδί που καθορίζει το ποσοστό του κεφαλαίου που θα στοιχηματιστεί, είναι η «Ρ» του τύπου, δηλαδή το ποσοστό επιβεβαίωσης που καθορίζει ο παίκτης.
Ο κίνδυνος υπερεκτίμησης της πιθανότητας στο να επιβεβαιωθεί μια επιλογή σε περιπτώσεις που ο Bookmaker την υπολογίζει σωστά, τότε αναπόφευεκτα ο παίκτης οδηγείται σε απώλεια ενός μέρους του κεφαλαίου του. Για τον λόγο αυτό συνιστάται η καλή μελέτη και όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αντικειμενικότητα, για να μπορεί ο παίκτης να εντοπίζει την ευκαιρία και να βλέπει την «αλήθεια» πίσω από την πλάτη του μπουκ.
Η ουσία του Kelly Criterion είναι το προσωπικό ποσοστό επιβεβαίωσης που θέτει ο παίκτης για μια επιλογή. Το να πάτε κόντρα όμως σε ένα τεράστιο συλλέκτη πληροφοριών και στατιστικών όπως είναι ο bookmaker, απαιτεί καλή γνώση, αντικειμενικότητα και αυτοπεποίθεση. Το σημαντικότερο όμως είναι να βάζετε όρια στο κεφάλαιο που διαθέτετε για στοιχηματισμό, όποια στρατηγική και αν επιλέξετε.